Arts and Cultures

ວັດປ່າຮວກ ຕັ້ງຢູ່ ຕີນພູສີ ບໍລິເວນປ່າໄມ້ຮວກ ຕໍ່ໜ້າຫໍພິພິທະພັນ (ພະລາດຊະວັງເກົ່າ) ເຊິ່ງອາຣາມວັດປ່າຮສກ ໄດ້ສ້າງຂຶ້ນໃນປີ ຄສ 1861 ໃນສະໄໝເຈົ້າແຜ່ນດິນ ຈັນທະເທບ ປະພາຄຸນ, ຢູ່ຝາດ້ານໃນຂອງວັດນີ້ ຍັງມີຮູບແຕ້ມຝາຜະໜັງເລື່ອງ "ທ້າວຊົມພູປັຕິ" ເຊິ່ງເປັນເລື່ອງນິຍາຍຄຳສອນ ຂອງພຣະພຸດທະເຈົ້າ ເພື່ອບໍ່ໃຫ້ຄົນເຮົາປະພຶດຕົນດ້ວຍຄວາມອວດອົ່ງທະນົງໂຕ ໃຫ້ຫຼຸດຄວາມຄວາມ ໂກຖະມານະ ລົງ. ໃນເລື່ອງຍັງມີບາງຕອນທີ່ໄດ້ສະແດງເຖິງຄວາມເກັ່ນກ້າຂອງ ທ້າວ ຊົມພູປັຕິ ທີ່ໄດ້ຍິງທະນູ ເພື່ອເລັ່ງຊອກຫາຜູ້ມີລິດເດດ, ເກັ່ງກ້າກວ່າໂຕເອງ, ແຕ່ພໍໄປພົບພຣະພຸດທະເຈົ້າໄດ້ຈຳແລງລິດ ພ້ອມທັງສະແດງທຳໃຫ້ ທ້າວ ຊົມພູປັຕິ...

“ອີວມຽນ” ແມ່ນ ອີກໜຶ່ງຊົນເຜົ່າ ທີ່ນອນຢູ່ໃນວົງຄະນາຍາດຂອງປະເທດລາວ ຊື່ເຕັມຂອງຊົນເຜົານີ້ເອີ້ນວ່າ “ອີ-ຢູ່ມຽນ” ແລະ ຊື່ທີ່ຊົນເຜົ່າອື່ນ ເອີ້ນໃຫ້ເຂົາເຈົ້າ ແມ່ນ “ຢ້າວ” ໃນ ປັດຈຸບັນ ຊົນເຜົ່ານີ້ໄດ້ມີ ການປ່ຽນຊື່ເອີ້ນ ມາເປັນ ຊົນເຜົ່າ “ອີວມຽນ" ແມ່ນຊື່ເອີ້ນທາງລັດຖະການ ເຊິ່ງເປັນຊົນເຜົ່າທີ່ປະກອບດ້ວຍ 3 ແຊງ ຄື: ແລນແຕນ, ຢ້າວຂາວ ແລະ ຢ່າວ ພົມໄໝແດງ.

ພະທາດສາມປາງ ເປັນສະຖາປັດຕະຍະກຳຫີນ ແບບຂອມບູຮານ ຕັ້ງຢູ່ເຂດ 4 ໂນນຍາງ ເມືອງ, ສຸຂຸມາ, ແຂວງ ຈຳປາສັກ ຫ່າງຈາກຕົວເມືອງ ສຸຂຸມາ ໄປທາງຕາເວັນຕົກສຽງເໜືອປະມານ 13 ກິໂລແມັດ ແລະ ຫ່າງຈາກ ນະຄອນ ປາກເຊ ໄປທາງຕາເວັນຕົກສ່ຽງໃຕ້ ປະມານ 72 ກິໂລແມັດ.

ພຣະທາດສີໂຄດຕະບອງ ເປັນປູສະນີຍະສະຖານ ແລະ ເປັນສັນຍາລັກຂອງ ແຂວງ ຄໍາມ່ວນ ຕັ້ງຢູ່ເຂດ ບ້ານ ສີໂຄດ, ເມືອງ ທ່າແຂກ, ແຄມແມ່ນໍ້າຂອງ ເຊິ່ງຫ່າງຈາກຕົວເມືອງ ທ່າແຂກ ໄປທາງທິດໃຕ້ປະມານ 6 ກິໂລແມັດ, ພຣະທາດອົງນີ້ ສ້າງຂຶ້ນໃນສະໄໝອານາຈັກ ສີໂຄດຕະບອງ ລະຫວ່າງ ສັດຕະວັດທີ 6-8 ເປັນບ່ອນບັນຈຸອັດຖິ (ກະດູກ) ຂອງພຣະພຸດທະເຈົ້າ.  

ພະທາດແມວສີ, ກຸ່ມບ້ານສະ, ເມືອງລອງ, ແຂວງ ຫຼວງນ້ຳທາ ເປັນພະທາດເກົ່າແກ່ທີ່ສັກສິດ ທີ່ຊາວບ້ານເຄົາລົບນັບຖື ກຳລັງຈະໄດ້ຮັບການບູລະນະຄືນໃໝ່ ເນື່ອງຈາກພະທາດອົງດັ່ງກ່າວເປ່ເພເສຍຫາຍ.

ຫຼາຍທ່ານຄົງຈະເຄີຍໄດ້ຍິນຄຳວ່າ “ສັງຄະທານ” ແຕ່ຄຳວ່າ “ສັງຄະແທນ” ຄົງຈະບໍ່ຄຸ້ນຫູພໍປານໃດ ແຕ່ຄວາມຈິງແລ້ວ ຄຳວ່າ ສັງຄະແທນ ແລະ ສັງຄະທານ ແມ່ນມີຄວາມໝາຍຄ້າຍຄືກັນ ແຕ່ອາດຈະໃຊ້ບໍ່ຄືກັນ.